stemmen worden muziek

gepost door Tom America

klik hier voor een mp3 proefje
Alle stemmen die ik tot nu toe heb in de computer overgezet van Mini Disk naar wav. Dan afluisteren. Bij sommige woorden maakt het totaal niet uit of die nou met Brabants, Surinaams of Vlaams accent worden uitgesproken. Ze klinken gewoon als nederlands. Dat geldt b.v. voor PIM, MIEP of NET. Maar BOOM en ROOS (rollende –rrr, en allerhande –o- varianten), of RAAM en MAAN, laten heel goed iemands accent uitkomen. Een aantal kinderstemmen zijn al snel favoriet. Daaruit heb ik nu alleen BOOM, ROOS en VIS geХsoleerd.
Stemmen die de –b niet duidelijk genoeg uit laten komen vallen ook af, anders hoor je straks oom i.p.v. boom. De stemmen gerangschikt in groepjes BOOM, groepjes ROOS en groepjes VIS.
Kortom het gebruikelijke knip en plak werk in mijn muziekprogramma. Al snel doemen kleine melodietjes op vanuit de geringe toonhoogteverschillen van de diverse stemmen. Als tempo neem ik 120 bpm (2x de menselijke hartslag, gewoner kan bijna niet). De stemmelodietjes voorzie ik van computernootjes op precies de toonhoogte die ze hebben (eerst met een pianogeluid, later wordt het iets fluitachtigs). Er ontstaan, na wat heen en weer geprobeerd, accoorden die de melodie ondersteunen. Sommige stemmetjes maak ik iets hoger of lager zodat ze net wat beter binnen de gevonden accoorden passen. Diverse begeleidingspartijtjes probeer ik uit. Het wordt uiteindelijk een getokkelde gitaar die Оn de boel verbindt Оn een lichte sfeer toevoegt en een supersimpele bas. Vooral veel ruimte openlaten om de stem alle kans te geven. Ik breek die tokkelpartij steeds af zodat hij niet te vanzelfsprekend wordt. Zo ontstaan kleine reeksjes, soms met de stemmen, soms enkel als eenvoudig instrumentaal op basis van wat de stemmen voordeden.

Ik heb Jeroen het eerste resultaat laten horen. Het valt goed. Als commentaar brengt hij naar voor dat we misschien zoveel mogelijk de kinderstemmen en hooguit die van niet al te oude mensen moeten gebruiken. Aangezien de methode nu 50 jaar bestaat, en je op je zesde leert lezen en schrijven, zou dat inhouden dat we de stemmen van mensen die maximaal 56 zijn mogen gebruiken. Ouder dan die leeftijd zitten er ook niet bij, maar boven de 50 hebben sommige stemmen wel eens de neiging om als 75 te gaan klinken.
Toch maak ik een paar dagen later een versie met alleen maar oudere stemmen, gewoon om te kijken wat dan gebeurt of als contrast. Ik vind het een mooi effect. We zullen wel zien of het gebruikt gaat worden.

De eerste filmopnames op basisschool Armhoefse Akkers zijn gemaakt. Ik hoefde er niet bij te zijn, maar was er wel: sfeerproeven, de kinderen inschatten (ze zijn schattig, lief, meteen aan het werk, vergeten onze aanwezigheid ook al heel snel; ze hebben zoveel indrukken te verwerken met elkaar) en foto's maken van Jeroen aan het werk voor op de website. Juf Karlijn heeft ons de dag ervoor uitgelegd welke oefeningen ze volgende week met de kinderen gaat doen, en dat dan klassikaal. De woorden –ik, -maan, -roos, door iedereen samen opgedreund in ОО-n blok, of in stukjes gebroken "b-oo-m- - handklap"; lijkt me prachtig materiaal, propvol muzikale energie.

















Het is alweer de zoveelste generatie boom, roos, vis die deze kinderen voorgeschoteld krijgen: ze beginnen nu met –ik, en dan –maan i.p.v. –boom. Ook zitten er geen Nederlandse namen meer tussen. Wat moet een Somalisch kindje met het woord: Pim?

foto's uit 1980

Nog een foto ontvangen uit 1980 van Trudi Backelandt. Deze is al in kleur en ziet er opeens al veel minder "Erfgoedachtig" uit. Dat komt misschien ook omdat het een nieuwe school is, aan de bakstenen muur en de nieuwe tafeltjes te zien. Ik zie er wel heel goed alle platen op die aan de muur hangen. Ze vertelde dat ze ook altijd bordtekeningen maakte en ik herinnerde me opeens dat mijn juf, juffrouw Breckhof van de Paulusschool in Utrecht, dat ook altijd deed. Heeft er nog iemand oude foto's van bordtekeningen?
Trudi vertelde dat ze daar nu veel minder tijd voor heeft, dus ik weet niet of dit nog gebeurt. Is dit een uitstervende kunst, de bordtekening?

verhalen over leren lezen

Weblog gevonden met verhalen van mensen over het moment dat zij leerden lezen. Ik heb er ook maar een oproep bij geplaatst voor oude filmbeelden en foto's.

twee foto's uit winterswijk

twee foto's van de Emmaschool in Winterswijk uit 1974.

stemmen en muziek

bericht van Tom America
Jeroen en ik hebben besloten de muziek zoveel mogelijk vanuit het Boom Roos Vis gegeven te laten ontstaan. Dus ben ik vrijdag 28 juli begonnen met het opnemen van stemmen die de woordjes opzeggen. Als eerste registreerde ik twee vrienden van mijn oudste zoon die hier op bezoek waren.
Een dag later kreeg ik een variant met Tilburgs accent te pakken, plus nog twee kinderen en wat volwassenen.
Via een vriend kwam ik op het spoor van een gezin in Kasterlee bij Turnhout. De woordjes moeten ook op vlaamse wijze gezegd worden omdat de methode net zo goed in Vlaanderen gebruikt is. Dat resulteerde in een rit van negentig kilometer om uiteindelijk in 5 minuten tijd 3 mensen vast te leggen; je moet er wat voor over hebben.
Op de kermis heb ik een paar surinaamse en antilliaanse mensen aangeklampt. Zij waren na enige uitleg aldaar, temidden van het kermisgedaver, accoord om mee te doen. Twee dagen later zat ik in Tilburg noord met m'n apparatuur om ter plekke deze weer heel andere accenten vast te leggen. Alhoewel, die onderlinge verschillen vallen best mee. Het lijkt wel of de Boom Roos woorden zo gekozen zijn dat ze toch een heel universeel klankkarakter hebben; wie ze ook uitspreekt het klinkt al snel als ABN. Of heeft dat te maken met de spraaknivellering. Het is algemeen bekend dat de dialecten, vooral bij jongeren, steeds minder gesproken worden; ik heb tot nu toe nog geen Tilburgse jongere gevonden die het rijtje woorden met een vet Tilburgs accent kan opzeggen. Dat zal 50 jaar geleden toch anders geweest zijn, lijkt me.
Donderdag om half negen s'avonds neem ik in Retie nog twee vlaamssprekenden op, die de woorden inkleuren met hun kempisch accent. Mooi. Het was een tip van een van mijn muzikanten die daar familie heeft wonen.

uit in Brabant

Tom gaat binnenkort een spotje opnemen voor het programma "Uit in Brabant" van Omroep Brabant waarin hij iets vertelt over het project. Het spotje duurt maar liefst 15 seconden, dat zijn ongeveer 40 woorden. Hij gaat ook zijn sampler gebruiken. Hij heeft verschillende mensen woorden laten inspreken (Boom Roos Vis, enz) Dat wordt alvast een voorproefje voor de film.

eerste reacties

Mooi, we krijgen al reacties binnen. Een onderwijzeres uit Helmond werkt al sinds 1969 met Veilig Leren Lezen. Ze heeft wel een paar dia's met kinderen die leren lezen. Ik ben benieuwd, ook naar haar verhalen van vroeger. Iemand uit Alphen aan de Rijn stuurde haar eerste schrijfsels op. Prachtig, bij mij komen ook weer herinneringen boven: die lijntjes in het schrift breed en smal, om en om, voor de lange letters.

materiaal van de KRO

Farnk van der Maden van het Brabants Filmarchief wees ons op filmmateriaal van de KRO. Zij hebben een documentaireserie gemaakt over katholieken in de twintigste eeuw met archiefmateriaal. Één aflevering gaat over het onderwijs. Dat betekent dat we naar Hilversum moeten om daar in het Nederlands Audiovisueel Archief te gaan kijken.

zorgen

Nog niet zoveel oude foto's en films gevonden. Ik hoop dat de oproep via Zwijsen wat oplevert. Ik begin me nu toch een beetje zorgen te maken... Er moeten toch foto's zijn gemaakt? Er moet toch gefilmd zijn? Zo'n belangrijke gebeurtenis in een mensenleven! Maar misschien wordt het op dat moment niet herkend als belangrijk moment. Mensen leggen liever hun vakanties vast en verjaardagen, bruiloften...
Dat fascineert me trouwens ook wel: welke momenten kiezen mensen uit, om vast te leggen op foto of video? Ook een leuk onderwerp voor een film.
Ben ik straks de eerste die vast legt hoe kinderen leren lezen en schrijven? Het is in 1966 al een keer gedaan door Teleac, maar die opnamen zijn spoorloos verdwenen.

Zwijsen verstuurt oproep filmmateriaal

Uitgeverij Zwijsen verstuurt vandaag een oproep naar 5000 leerkrachten uit groep 3 met het verzoek om oud film- en fotomateriaal op te sturen voor onze film. De oproep is ook geplaatst op hun website . Ik ben heel benieuwd welke schatten dit op gaat leveren.