project omschrijving

bericht van Jeroen Neus (Lumineus Filmproducties)
Drie simpele plaatjes: een boom, een roos en een vis. Toch riepen ze bij mij tranen van ontroering op. Het zijn de eerste drie woorden die ik vijfendertig jaar geleden heb leren lezen. Tot mijn verbazing vindt deze leesmethode Veilig leren lezen zijn oorsprong in Tilburg.










Bisschop Joannes Zwijsen stichtte de congregatie van de Fraters van Tilburg. De stad Tilburg heeft een hoop aan de fraters te danken. Ze stichtten een weeshuis en een drukkerij (later uitgegroeid tot Uitgeverij Zwijsen). In 1958 startte Frater Caesarius met de ontwikkeling van boom-roos-vis. In de jaren tachtig gebruikte bijna negentig procent van de scholen in Nederland en Vlaanderen deze methode. Frater Ceasarius is inmiddels tachtig en nog steeds actief als adviseur bij uitgeverij Zwijsen in Tilburg.
De congregatie en de uitgeverij beschikken over een enorm archief, waar unieke informatie over deze leesmethode te vinden is.
Zo ligt er een origineel kladje met diverse rijtjes woorden, waaruit de methode is ontstaan.

We maken een korte documentaire over deze leesmethode. Het is een stuk Brabants cultureel erfgoed met een enorme impact.
De documentaire krijgt een poëtische inslag. Geen plaatje bij een praatje. Het geluid is gelijkwaardig aan het beeld. Componist Tom America verzorgt het geluid bij de film. Uit stukken interview laat hij muziek ontstaan. De menselijke stem wordt ingezet als instrument en als betekenisdrager. Het onderwerp leent zich perfect voor deze manier van werken. De leesmethode bevatte namelijk ook opnames van allerlei klankoefeningen en klapspelletjes. Het rijtje BOOM ROOS VIS, uitgesproken door kinderen en volwassenen, in dialect, Vlaams, Fries, Surinaams, vormt samen met een interview met Frater Ceasarius, prachtig materiaal voor een geluidscompositie.
Qua beeldmateriaal kunnen we putten uit eerdergenoemde archieven. De uitgeverij werkte samen met polygoon om zogenaamde filmstrips te vervaardigen bij de leesmethode.
Er zijn beelden uit de jaren zestig en zeventig (Teleacuitzending over de leesmethode). Maar we maken ook beelden van Brabant van nu, die te maken hebben met leren lezen, met woorden en klanken, met groeien en ontwikkeling.

Dit beeld levert samen met het geluid een verrassende documentaire filmcompositie op van een nog niet zo bekend, maar heel bijzonder stuk van onze Brabantse cultuurhistorie.